Blog

Nałożenia

9 lipca 2023

Złożone zasady gramatyki mogą stanowić problem zarówno dla rodzimych użytkowników języka, jak i tych, którzy dopiero się go uczą. Po opanowaniu wszystkich podstawowych części mowy nadszedł czas, aby przejść do rzadziej omawianych kategorii gramatycznych, w tym imiesłowów.

Używamy ich na co dzień, ale nie zdajemy sobie z tego sprawy, ponieważ można je łatwo pomylić z innymi częściami mowy. Czym są imiesłowy? Czym są i jak je odmieniać? Jak poprawnie napisać "nie" z imiesłowem? W tym artykule dowiesz się wszystkiego na temat imiesłowów.

SPIS TREŚCI

Czym są imiesłowy? Podział imiesłowówImiesłowy przymiotnikoweImiesłowy przysłówkoweZasady pisowni imiesłowu "nie" z imiesłowamiZmiana zasadCząsteczkowy równoważnik zdaniaWarto poznać język polski.

Czym jest imiesłów?

Łaciński imiesłów to bezosobowa forma czasownika o cechach składniowych, fleksyjnych i morfologicznych przymiotnika. W języku polskim imiesłów może pełnić funkcję podobną do przysłówka. Imiesłowy mają podobne znaczenie leksykalne do czasowników, od których pochodzą. Nie są one częścią mowy, która może być użyta w zdaniu.

Imiesłowy w języku polskim są szeroko stosowane, zwłaszcza w tekstach literackich.

Podział imiesłowów

Imiesłowy możemy podzielić na dwie podstawowe grupy w oparciu o ich cechy i odmiany:

• imiesłowy przymiotnikowe;
• imiesłowy przysłówkowe.

Skomplikowane zasady gramatyki mogą stanowić problem zarówno dla obcokrajowców uczących się języka polskiego, jak i dla rodzimych użytkowników języka zgłębiających jego reguły. Po opanowaniu wszystkich podstawowych części mowy czas przejść do rzadziej omawianych kategorii gramatycznych, w tym imiesłowów.

Używamy ich na co dzień, ale nie zdajemy sobie z tego sprawy, ponieważ można je łatwo pomylić z innymi częściami mowy. Czym są imiesłowy? Czym są i jak je odmieniać? Jak poprawnie napisać "nie" z imiesłowem? W tym artykule dowiesz się wszystkiego na temat imiesłowów.

SPIS TREŚCI

Czym są imiesłowy? Podział imiesłowówImiesłowy przymiotnikoweImiesłowy przysłówkoweZasady pisowni imiesłowu "nie" z imiesłowamiZmiana zasadCząsteczkowy równoważnik zdaniaWarto poznać język polski.

Czym jest imiesłów?

Łaciński imiesłów to bezosobowa forma czasownika o cechach składniowych, fleksyjnych i morfologicznych przymiotnika. W języku polskim imiesłów może pełnić funkcję podobną do przysłówka. Imiesłowy mają podobne znaczenie leksykalne do czasowników, od których pochodzą. Nie są one częścią mowy, która może być użyta w zdaniu.

Imiesłowy w języku polskim są szeroko stosowane, zwłaszcza w tekstach literackich.

Podział imiesłowów

Imiesłowy możemy podzielić na podstawie ich cech i odmian na dwie podstawowe kategorie:

• imiesłowy przymiotnikowe;
• imiesłowy przysłówkowe.

Imiesłowy przymiotnikowe

Imiesłowy przymiotnikowe to, jak sama nazwa wskazuje, imiesłowy przypominające przymiotnik. Odpowiadają one na pytania: "jaki?", "jaki? ", "jakiego rodzaju?". Są one odmieniane przy użyciu liczb, przypadków i określonego rodzaju. Nie mają kategorii stopnia, w przeciwieństwie do przymiotników. Mogą być używane jako przydawka lub dopełnienie w zdaniu.

Istnieją dwa rodzaje imiesłowów przymiotnikowych.

• Imiesłów przymiotnikowy czynny odnosi się do wykonawcy określonej czynności, która ma miejsce w danym momencie. Tworzy się go poprzez dodanie końcówki fleksyjnej do wyrazów nieokreślonych: "-acy", "-aca" lub "-ace". Przykładami imiesłowów przymiotnikowych czynnych są: painting (malujący), smelling (wąchający) lub encouraging (zachęcający).
• Tworzy się je poprzez dodanie końcówki fleksyjnej do czasowników przechodnich: "-ny", "-ony" lub "-you". Powstaje przez dodanie końcówki fleksyjnej: "-ny", "-ony" i "-you". Przykłady obejmują destroyed (te, które ktoś zniszczył), froze (te, które zamarzły) lub burned (te, które płoną).

Warto zauważyć, że od niektórych czasowników można utworzyć tylko jeden rodzaj imiesłowu przymiotnikowego.

Imiesłowy przysłówkowe

Imiesłowy przysłówkowe są bardziej powszechne w języku pisanym niż mówionym. Są one stałą i bezosobową formą, która pokazuje dwie czynności występujące równolegle lub po sobie.

Słowa te są podzielone w taki sam sposób jak imiesłowy przymiotnikowe. Możemy rozróżnić imiesłowy przysłówkowe i przysłówkowe poprzez:

• Imiesłów przysłówkowy teraźniejszy jest używany do opisania czynności, która ma miejsce w tym samym czasie i miejscu, co czynność wyrażona w orzeczeniu. Jest on tworzony z wyrazów nieokreślonych i końcówki "-ac". Imiesłów "running", w zdaniu "Running around the Room, the Children knocked the Vase off the Shelf", jest przykładem imiesłowu przysłówkowego -ac.
• Imiesłów przysłówkowy uprzedni - określa czynność, która jest wcześniejsza od tej wyrażonej w orzeczeniu. Tworzy się go przez połączenie czasowników dokonanych z "-wszy" i "-3szy". Imiesłów "położyłem" może być użyty w zdaniu "Położyłem się spać po zgaszeniu światła".

Zasady pisowni "nie" w imiesłowach

Jednym z największych problemów, z jakimi borykają się użytkownicy języka polskiego, jest pisownia imiesłowu "nie" z różnymi częściami. Fakt, że język polski jest pełen wyjątków, a nasza mowa nieustannie ewoluuje i zmienia się, utrudnia przyswojenie reguł.

Tak właśnie pisano "nie" z imiesłowami. Dawniej imiesłowy przeczące z wyrazami z tej grupy prawie zawsze pisano rozdzielnie, jeśli imiesłów miał wyraźne cechy czasownika, np: "nie zamknięte drzwi", "nie jadący samochód". Zasada ta nie była przestrzegana, gdy imiesłów miał wyraźną funkcję przymiotnika, np. "nieprzygotowany uczeń", "niepomalowane ściany".

Gdy jeden imiesłów może pełnić obie funkcje, pojawiają się problemy z pisownią. Zarówno pisownia łączna, jak i rozdzielna były wówczas uznawane za poprawne. Na przykład w zdaniu "Niepalący goście mogą usiąść w środku" imiesłów może być pisany oddzielnie, aby opisać czynność. Jednak w zdaniu "Moi rodzice są niepalący", imiesłów został zapisany łącznie, ponieważ wyrażał cechę.

Zmiana zasady

W 1997 roku Rada Języka Polskiego opublikowała uchwałę dotyczącą pisowni imiesłowów przymiotnikowych z imiesłowem, w której stwierdzono, że należy je pisać łącznie. Zmiana ta spotkała się ze sprzeciwem części społeczeństwa, które obawiało się, że zuboży ona język polski i utrudni rozróżnianie funkcji imiesłowów.

Ustawa o uproszczonej pisowni dopuszcza stosowanie starych zasad pisowni, o ile są one stosowane świadomie i konsekwentnie. Z zapisem rozdzielnym możemy się jeszcze spotkać w tekstach literackich czy języku naukowym, gdzie imiesłowy przymiotnikowe zapisywane są z negacją. Zgodnie z oficjalnymi zasadami pisowni, imiesłów "nie" piszemy łącznie z imiesłowami przymiotnikowymi, zarówno w stronie czynnej, jak i biernej, natomiast w przypadku imiesłowów przysłówkowych (zarówno czasu przeszłego, jak i teraźniejszego) imiesłów piszemy rozdzielnie.

Od każdej reguły istnieją wyjątki. W niektórych przypadkach możliwa jest pisownia imiesłowów z użyciem imiesłowu "nie". Na przykład: "Pacjent został przyjęty nie chodząc, ale leżąc". Lub konstrukcje zawierające spójniki "ni" i "ani", na przykład:

Imiesłowy przymiotnikowe

Imiesłowy przymiotnikowe to, jak sama nazwa wskazuje, imiesłowy przypominające przymiotnik. Odpowiadają one na pytanie: "jaki?" ", "jakiego rodzaju? ", "jakiego rodzaju?". Są one odmieniane przy użyciu liczb, przypadków i określonego rodzaju. Nie mają kategorii stopnia, w przeciwieństwie do przymiotników. Mogą być używane jako dopełnienie lub przydawka w zdaniu.

Istnieją dwa rodzaje imiesłowów przymiotnikowych.

• Imiesłów przymiotnikowy czynny odnosi się do wykonawcy określonej czynności, która ma miejsce w danym momencie. Tworzy się go poprzez dodanie końcówki fleksyjnej do wyrazów nieokreślonych: "-acy", "-aca" lub "-ace". Przykładami imiesłowów przymiotnikowych czynnych są: painting (malujący), smelling (wąchający) lub encouraging (zachęcający).
• Tworzy się je poprzez dodanie końcówki fleksyjnej do czasowników przechodnich: "-ny", "-ony" lub "-you". Powstaje przez dodanie końcówki fleksyjnej: "-ny", "-ony" lub "-you". Przykłady obejmują destroyed (te, które ktoś zniszczył), froze (te, które zamarzły) lub burned (te, które płoną).

Warto zauważyć, że od niektórych czasowników można utworzyć tylko jeden rodzaj imiesłowu przymiotnikowego.

Imiesłowy przysłówkowe

Imiesłowy przysłówkowe są bardziej powszechne w języku pisanym niż mówionym. Są one stałą i bezosobową formą, która pokazuje dwie czynności występujące równolegle lub po sobie.

Słowa te są podzielone w taki sam sposób jak imiesłowy przymiotnikowe. Możemy rozróżnić imiesłowy przysłówkowe i przysłówkowe poprzez:

• Imiesłów przysłówkowy teraźniejszy jest używany do opisania czynności, która ma miejsce w tym samym czasie i miejscu, co czynność wyrażona w orzeczeniu. Jest on tworzony z wyrazów nieokreślonych i końcówki "-ac". Imiesłów "running" w zdaniu "Running around the Room, the Children knocked the Vase off the Shelf" jest przykładem imiesłowu przysłówkowego -ac.
• Imiesłów przysłówkowy uprzedni - określa czynność, która jest wcześniejsza od tej wyrażonej w orzeczeniu. Tworzy się go przez połączenie czasowników dokonanych z "-wszy" i "-3szy". Imiesłów "położyłem" może być użyty w zdaniu "Położyłem się spać po zgaszeniu światła".

Zasady pisowni "nie" w imiesłowach

Jednym z największych problemów, z jakimi borykają się użytkownicy języka polskiego, jest pisownia imiesłowu "nie" z różnymi częściami. Fakt, że język polski jest pełen wyjątków, a nasza mowa nieustannie ewoluuje i zmienia się, utrudnia przyswojenie reguł.

Oto jak pisano "nie" z imiesłowami. Dawniej, jeśli imiesłów miał wyraźne cechy werbalne, np. "nie zamknął drzwi", czy "nie prowadził samochodu", imiesłów przeczący prawie zawsze pisany był osobno. Zasada ta nie była przestrzegana, gdy imiesłów miał wyraźną funkcję przymiotnika, na przykład "nieprzygotowany uczeń" lub "niepomalowane ściany".

Gdy jeden imiesłów może pełnić obie funkcje, pojawiają się problemy z pisownią. Zarówno pisownia łączna, jak i rozdzielna były wówczas uznawane za poprawne. Na przykład w zdaniu "Niepalący goście mogą usiąść w środku" imiesłów może być pisany oddzielnie, aby opisać czynność. Jednak w zdaniu "Moi rodzice są niepalący", imiesłów został zapisany łącznie, ponieważ wyrażał cechę.

Zmiana zasady

W 1997 roku Rada Języka Polskiego opublikowała uchwałę dotyczącą pisowni imiesłowów przymiotnikowych z imiesłowem, w której stwierdzono, że należy je pisać łącznie. Zmiana ta spotkała się ze sprzeciwem części społeczeństwa, które obawiało się, że zuboży ona język polski i utrudni rozróżnianie funkcji imiesłowów.

Ustawa o uproszczonej pisowni dopuszcza stosowanie starych zasad pisowni, o ile są one stosowane świadomie i konsekwentnie. Z zapisem rozdzielnym możemy się jeszcze spotkać w tekstach literackich czy języku naukowym, gdzie imiesłowy przymiotnikowe zapisywane są z negacją. Zgodnie z oficjalnymi zasadami pisowni, imiesłowy "nie" piszemy razem z imiesłowami przymiotnikowymi, zarówno w stronie czynnej, jak i biernej, podczas gdy powinny być one pisane osobno z imiesłowami przysłówkowymi (zarówno w czasie przeszłym, jak i teraźniejszym).

Od każdej reguły istnieją wyjątki. W niektórych przypadkach możliwa jest pisownia imiesłowów z użyciem imiesłowu "nie". Na przykład: "Pacjent został przyjęty nie chodząc, ale leżąc". Lub konstrukcje zawierające spójniki "ni" i "ani", na przykład:

Imiesłów zdania

Równoważniki imiesłowowe mogą być problematyczne, dlatego zazwyczaj omawia się je pod kątem poprawności językowej. Czym one są?

Imiesłów to równoważnik zdania, który zawiera imiesłów przysłówkowy wyrażający czynność wraz ze słowami określającymi tę czynność. Jest on nieredukowalny i nigdy nie występuje samodzielnie. Zamiast tego zastępuje zdanie podrzędne złożone z czasu, sposobu i przyczyny. Odpowiednik imiesłowu można znaleźć w pierwszej części zdania złożonego "He thought about the party as he walked around the city".

Czy to wydaje się proste? Łatwo jest popełnić błąd podczas używania imiesłowowych równoważników zdań. Należy pamiętać o kilku prostych zasadach.

Pierwsza zasada mówi, że zarówno czynność wyrażona przez imiesłów przysłówkowy, jak i występująca w zdaniu nadrzędnym musi być wykonana przez podmiot. Oto kilka przykładów zdań, które to pokazują.

• Próbował zapomnieć o kłótni, czytając książkę.
• Wrócili do domu po tym, jak zapomnieli o spotkaniu.
• Biegnąc, spojrzała na budynki.

Druga zasada mówi, że imiesłów przysłówkowy teraźniejszy w równoważniku zdania musi wyrażać czynność, która zachodzi w tym samym czasie, co czynność wyrażona w orzeczeniu w zdaniach nadrzędnych. Oto kilka przykładów poprawnych zdań:

• She looked out for a bus as she walked to the bus stop.
• Złamał nogę po upadku.
• Podczas zmywania naczyń planowali kolację.

Podczas używania imiesłowów często zapominamy, że czynność wyrażona imiesłowem powinna być wykonywana przez podmiot zdania. Prowadzi to do błędnych zdań, takich jak:

• Kiedy ubiegał się o stypendium, musiał dostarczyć wszystkie niezbędne dokumenty.
• Pacjent, który sam był lekarzem, zadawał jej pytania dotyczące diagnozy.
• Leżąc na kanapie otrzymał pilną wiadomość.

Pamiętaj o stosowaniu poprawnej interpunkcji oprócz powyższych zasad. Jeśli chcesz użyć imiesłowowego równoważnika istniejącego zdania, zawsze oddzielaj go przecinkami.

• Nie jestem pewien odpowiedzi.
• Lubią coś zjeść podczas oglądania filmu.
• Stare drzewo w końcu się złamało po tym, jak wygięło się pod wpływem silnego wiatru.

Warto uczyć się języka polskiego

Niniejszy artykuł ma na celu wyjaśnienie wszelkich wątpliwości związanych z imiesłowami. Warto dowiedzieć się więcej o naszym ojczystym języku, który jest bogaty w różnorodność językową i wciąż dynamicznie ewoluuje. Nasz blog językowy regularnie publikuje artykuły, które w tym pomogą. Osoby zainteresowane językiem angielskim zapraszamy do zapoznania się z lekcją imiesłowów angielskich przygotowaną w ramach kolekcji darmowych materiałów Angielski Od Podstaw. Polecamy nasze kursy językowe dla tych, którzy chcą opanować ten język lub jakikolwiek inny.

W każdym języku spotkasz się z trudnymi i złożonymi zagadnieniami. Jeśli potrzebujesz profesjonalnego tłumaczenia, zapoznaj się z naszą ofertą. Oferujemy zarówno tłumaczenia zwykłe, jak i przysięgłe. Nasz zespół doświadczonych specjalistów dołoży wszelkich starań, aby zapewnić najwyższą jakość tłumaczenia na dowolny z kilkudziesięciu oferowanych przez nas języków. Zapraszamy do kontaktu.

Imiesłów zdania

Równoważniki imiesłowowe mogą być problematyczne, dlatego zazwyczaj omawia się je pod kątem poprawności językowej. Czym one są?

Imiesłów to równoważnik zdania, który zawiera imiesłów przysłówkowy wyrażający czynność wraz ze słowami określającymi tę czynność. Jest on nieredukowalny i nigdy nie występuje samodzielnie. Zamiast tego zastępuje zdanie podrzędne złożone z czasu, sposobu i przyczyny. Odpowiednik imiesłowu można znaleźć w pierwszej części zdania złożonego "Idąc przez miasto, myślał o nadchodzącym wydarzeniu".

Czy to wydaje się proste? Podczas używania imiesłowowych równoważników łatwo popełnić błąd. Należy pamiętać o kilku prostych zasadach.

Pierwsza zasada mówi, że zarówno czynność wyrażona przez imiesłów przysłówkowy, jak i występująca w zdaniu nadrzędnym musi być wykonana przez podmiot. Oto kilka przykładów zdań, które to pokazują.

• Próbował zapomnieć o kłótni, czytając książkę.
• Wrócili do domu po tym, jak zapomnieli o spotkaniu.
• Biegnąc, spojrzała na budynki.

Druga zasada mówi, że imiesłów przysłówkowy teraźniejszy w równoważniku zdania musi wyrażać czynność, która zachodzi w tym samym czasie, co czynność wyrażona w zdaniu nadrzędnym. Oto kilka przykładów poprawnych zdań:

• She looked out for a bus as she walked to the bus stop.
• Złamał nogę po upadku.
• Podczas zmywania naczyń planowali kolację.

Podczas używania imiesłowów często zapominamy, że czynność wyrażona imiesłowem powinna być wykonywana przez podmiot zdania. Prowadzi to do błędnych zdań, takich jak:

• Kiedy ubiegał się o stypendium, musiał dostarczyć wszystkie niezbędne dokumenty.
• Pacjent, który sam był lekarzem, zadawał jej pytania dotyczące diagnozy.
• Leżąc na kanapie, otrzymał pilną wiadomość.

Pamiętaj o stosowaniu poprawnej interpunkcji oprócz powyższych zasad. Jeśli chcesz użyć imiesłowowego równoważnika istniejącego zdania, zawsze oddzielaj go przecinkami.

• Nie jestem pewien odpowiedzi.
• Lubią coś zjeść podczas oglądania filmu.
• Stare drzewo w końcu się złamało po tym, jak wygięło się pod wpływem silnego wiatru.

Warto uczyć się języka polskiego

Niniejszy artykuł ma na celu wyjaśnienie wszelkich wątpliwości związanych z imiesłowami. Warto dowiedzieć się więcej o naszym ojczystym języku, który jest bogaty w różnorodność językową i wciąż dynamicznie ewoluuje. Nasz blog językowy regularnie publikuje artykuły, które w tym pomogą. Osoby zainteresowane językiem angielskim zapraszamy do zapoznania się z lekcją imiesłowów angielskich przygotowaną w ramach kolekcji darmowych materiałów Angielski Od Podstaw. Polecamy nasze kursy językowe dla tych, którzy chcą opanować ten język lub jakikolwiek inny.

W każdym języku spotkasz się z trudnymi i złożonymi zagadnieniami. Jeśli potrzebujesz profesjonalnego tłumaczenia, zapoznaj się z naszą ofertą. Oferujemy zarówno tłumaczenia zwykłe, jak i przysięgłe. Nasz zespół doświadczonych specjalistów dołoży wszelkich starań, aby tłumaczenie zostało wykonane na najwyższym poziomie. Zapraszamy do kontaktu.