Tłumaczenia medyczne - ich znaczenie i specyfika

Jeśli chodzi o tłumaczenia tekstów medycznych i farmaceutycznych, to musimy mieć świadomość, że nie bez powodu są one postrzegane jako jedne z najbardziej wymagających. Ich prawidłowa realizacja wymaga nie tylko doskonałej znajomości obu języków, ale także wiedzy obejmującej zarówno medycynę, jak i biologię, chemię, a nawet wciąż żywą w świecie medycznym łacinę. Jednocześnie stawka jest niemała, bo zazwyczaj jest nią zdrowie, a nawet życie pacjenta.

Tłumaczenia medyczne w szerokim rozumieniu tego pojęcia obejmują dość szeroki zakres tekstów. Mamy tu do czynienia nie tylko z wysokospecjalistycznymi publikacjami naukowymi, ale również z informacjami praktycznymi, do których chętnie sięgają zarówno pacjenci, jak i ich rodziny. Nic więc dziwnego, że tak ważne dla prawidłowego tłumaczenia jest przeznaczenie tekstu oraz charakterystyka środowiska docelowego, w którym tekst ma być tłumaczony.

Tłumaczenia wrażliwe i wymagające

Jednym ze znaków rozpoznawczych tekstów medycznych jest obecność w nich nazw wywodzących się nie tylko z łaciny, ale również z języka starogreckiego. Dużym wyzwaniem okazują się również skróty, okazuje się bowiem, że mogą one mieć wiele znaczeń, a co za tym idzie, bardzo ważny jest dla nas kontekst, w jakim się pojawiają. Medycyna zachodnia ma również tendencję do używania eponimów, które mogą mieć poważne konsekwencje językowe, jeśli ich znaczenie nie zostanie właściwie zrozumiane.

Eponimy mogą występować zarówno w kontekście jednostek chorobowych i ich objawów, jak i opisywać pojęcia z zakresu fizjologii i anatomii. Niestety, bardzo często są one charakterystyczne dla medycyny kraju pochodzenia, dlatego trudno liczyć na ich ujednolicenie, gdy w centrum naszych zainteresowań znajduje się perspektywa międzynarodowa. Przykładem tego może być choroba Leśniewskiego-Crohna, gdyż o takiej jednostce można mówić tylko w Polsce.

Mnogość problemów, z którymi musi zmierzyć się tłumacz, sprawia, że tłumaczenia medyczne są obarczone dużym ryzykiem popełnienia błędu. Może się wydawać, że mamy do czynienia z tekstami neutralnymi i wysoce profesjonalnymi, więc niełatwo o potknięcie. Okazuje się jednak, że wykonanie jednoznacznego przekładu może być dużym wyzwaniem. Wynika to m.in. z różnorodności kontekstów, ale także stosowanej terminologii.

Podmiot i przedmiot tłumaczeń medycznych

Teksty, które są najczęstszymi przykładami tłumaczeń medycznych, dzielone są zazwyczaj ze względu na ich przeznaczenie. W tym kontekście możemy więc mówić m.in. o materiałach informacyjnych, ulotkach leków, charakterystykach produktów medycznych oraz tłumaczeniach dotyczących wyrobów medycznych. Często tłumaczona jest dokumentacja badań medycznych, a także materiały promocyjne, w szczególności opisy i ulotki konkretnych leków.

Dzięki coraz większej dostępności materiałów naukowych, dziś tłumacz specjalistyczny nie musi mieć wykształcenia medycznego, aby zajmować się tekstami z tej dziedziny. Jeśli jest wystarczająco zdyscyplinowany i jednocześnie sięga do źródeł fachowej wiedzy, a przy tym nie boi się współpracy ze specjalistami, poradzi sobie nawet z bardzo wymagającymi tekstami. Tłumacz, który nie ma wykształcenia kierunkowego, jest też wolny od pewnej specyfiki typowej dla danej dziedziny przekładu, dzięki czemu może być bardziej wyczulony na niuanse charakterystyczne dla środowiska docelowego.